Monkey business 

De afgelopen maanden zijn wij verwend met zo veel leuk bezoek en steeds weer begon de pret bij binnenkomst in het game reserve waar wij wonen. Voor elke impala werd gestopt en er werd gelachen als de apen in de bomen sprongen, de weg over renden of met elkaar aan het stoeien waren. Zodra we in ons enorme huis aankwamen vertelden we steevast als een ware lodge manager dat die leuke lieve aapjes ware terror beesten zijn die zodra ze de kans krijgen je hele huis overhoop halen en onder schijten. Deze introductie hebben wij ook gekregen toen we ruim een jaar geleden aankwamen in Tshemba en de lodge manager dit aan ons vertelde. Inmiddels is er nog een zinnetje dat de lodge manager moet vertellen aan nieuwe vrijwilligers; kijk uit voor Monkeypox…

Sinds de WHO Monkeypox heeft bestempelt als een ziekte van internationaal gevaar voor de volksgezondheid, is het ministerie verplicht poster rond te sturen naar ziekenhuizen en lodges om awareness te creëren. De lodge manager kijkt er een beetje bedroefd bij als ze vertelt dat de vorige keer toen ze over COVID-19 vertelde tegen het personeel, ze allemaal bevangen werden door angst, niet meer wilden werken en dat ze zo geen zin in nog een pandemie. Moest ze dit gesprek nu weer aangaan met het personeel? Ik reageer vrij rechttoe rechtaan dat ze gewoon moet waarschuwen dat er tijdens werktijd niet gesekst wordt met elkaar, en bovendien, we hebben voornamelijk vrouwen in dienst dus dat er geen risico is om te werken… Iedereen kijkt me glazig aan…

Ik besefte me niet dat, terwijl het Nederlandse nieuws er vrij open over is, dat niemand hier monkeypox associeert met mannen die seks hebben met mannen. Er zijn hier tot nu toe slechts 3 gevallen bekend, alle 3 mannen maar over de seksuele voorkeur wordt niets gezegd. Ik vertel dat in Nederland zo’n 700 gevallen bekend zijn en daarvan zijn slechts 5 vrouwen en 1 kind. Bij het kind is seksueel misbruik uitgesloten dus het is zeker niet een ziekte die alleen maar bij mannen die seks hebben met mannen voorkomt, maar wel zo’n duidelijk associatie dat we seksueel misbruik wilden uitsluiten bij het kind. Bovendien, Nederland is nu bezig met vaccineren van voornamelijk de LHBTI community. Met de side note van ons minister dat ook andere groepen het virus kunnen oplopen.. het moet wel politiek correct blijven natuurlijk en absoluut niet stigmatiseren van de deze community… iets wat hier duidelijk ook een dingetje is…

Dat is niet zo verwonderlijk met de AIDS epidemie die hier nog steeds rond raast… Halverwege de jaren 80 raasde AIDS in Zuid Afrika rond onder de veelal witte homo gemeenschap, drugsgebruikers en prostituees. Zoals in vele landen werd er weinig aandacht aan besteden, omdat het deze mensen betrof waar liever niet openlijk over gesproken werd, laat staan hun seksuele gewoontes. Toen begin jaren 90 de ziekten steeds meer om zich heen greep, ook buiten deze groep, werden waarschuwingen in de wind geslagen. Apartheid was net afgeschaft en er waren belangrijkere dingen dan een nieuwe epidemie. Gelijkheid stond hoog in het vaandel en het werd in de wet opgenomen dat iedereen dezelfde rechten had; ongeacht geslacht, kleur, seksuele voorkeur, religie of politieke voorkeur. Het eerste land ter wereld die dit in de wet opnam en hiermee werd ook de deur gesloten om campagne te voeren gefocust op specifieke groepen. Ondertussen werd ook de gezondheidszorg toegankelijker gemaakt voor iedereen, een enorme hervorming en daardoor werd de focus weggehaald van AIDS. Toen uiteindelijk veelal witte wetenschappers hun zorgen begonnen te uiten werd dit door de president bestempeld als witte propaganda om de zwarte bevolking nogmaals te onderdrukken en ervoor te zorgen dat ze zich niet zouden voortplanten. En zo geschiedde het dat het virus de vrije loop had door de gehele bevolking en uitgroeide tot een nationale ramp, die zich niet aan de grenzen van seksueel voorkeur of gedrag hielden, zoals in vele andere westerse landen wel. Inmiddels is HIV in Zuid Afrika het meest prevalent onder jonge meiden maar nog steeds hebben mannen die seks hebben met mannen 2x zo’n grote kans HIV te hebben dan de algemene populatie. Daar wordt nog steeds niet openlijk over gesproken en dat stoort me. Ik wil niet stigmatiseren, maar je moet wel de bevolking juist informeren en in het bijzonder de bevolking die het meest kans heeft de ziekte op te lopen. 

Ondertussen is monkeypox in 70 landen aangetroffen en ongeveer 99% van de 27.000 patiënten zijn mannen die seks hebben gehad met mannen en 36% waren HIV positief. Dus hoewel het geen seksueel overdraagbare aandoening is en je het ook kan krijgen als je geen man bent die seks heeft gehad met een man, gaat het blijkbaar om iets wat wel daar meer voorkomt en waarvoor gewaarschuwd moet worden, anders maak je precies dezelfde fouten als in de jaren 80 van de AIDS pandemie. Dus stop met zeggen dat ‘iedereen Monkeypox kan krijgen’, dat zeggen we ook niet over longkanker, daar richten we ons ook op de groep rokers. Richt je op de groep die het meeste risico loopt; dus mannen, behoor je tot de risico groep; laat je vaccineren en wees voorzichtig met wisselende intieme contacten, vooral als je symptomen hebt. Als we ons nu niet focussen op deze groep zal het uiteindelijk, net als HIV, verspreiden over de hele bevolking. Want ja, dan is de kans groter dat een vrouw het krijgt door langdurig intiem contact en het verspreid naar het kind in dat gezin. Maar gelukkig, anders dan HIV, Monkeypox is niet chronisch en zelden dodelijk.

Ondertussen kijkt een aapje verlangend door het raam naar binnen…. wat zal hij ervan vinden? Een virus vernoemt naar hem, terwijl het een virus is dat overgedragen is aan de mens door knaagdieren. Zoals de Spaanse griep helemaal niet uit Spanje komt maar door dit land bekend werd gemaakt, de Varkensgriep helemaal niet van varkens kwam maar varkens besmet raakte door de mens en zoals het Wuhan virus nu COVID-19 genoemd moet worden omdat het helemaal niet uit Wuhan kwam… oh wacht, laat maar… te ingewikkeld, niet stigmatiseren, politiek correctheid…